Lidzbark Warmiński - Historyczna Stolica Warmii

Lidzbark Warmiński – malownicze miasteczko w województwie Warmińsko – Mazurskim położone w widłach rzek Łyny i Symsarny, historyczna stolica Warmii. Pochodzenie miasta wywodzi się od staropruskiej osady Lecberg. Prawa miejskie Lidzbarkowi nadano w 1308 roku, a przez wiele lat miasto nosiło nazwę Heilsberg. Co z pruskiego można było przetłumaczyć na „Allsbergas” gdzie „Alle” oznaczało Łynę, a „Berg” od niemieckiego „burg” zamek. Można więc powiedzieć, że Lidzbark Warmiński to dosłownie zamek nad Łyną. I Trudno się temu dziwić, skoro widok monumentalnego gotyckiego zamku góruje nad panoramą tego urokliwego miasteczka. Odwiedzający miasto turyści zwiedzanie zamku powinni postawić sobie za cel nr 1. Dzięki niemu Lidzbark Warmiński stał się znany na terenie Polski i Europy. Znajdująca się tu przez ponad 400 lat siedziba biskupów warmińskich spowodowała, że miasto było ważnym ośrodkiem politycznym, centrum wiary i kultury, Rzeczpospolita obojga narodów.
Z zamkiem związanych było wiele osobistości świata nauki, sztuki i dyplomacji. Rezydowali tu Jan Dantyszek, Michał Kromer, Stanisław Hozjusz, czy książę poetów Biskup Ignacy Krasicki. W Lidzbarku Mikołaj Kopernik „wstrzymał słońce, a poruszył ziemię” pisząc swój komentarzyk do przyszłego epokowego dzieła „O obrotach sfer niebieskich”. Spacerując komnatami lidzbarskiego zamku w wielkim refektarzu trafimy na wymalowane herby wszystkich biskupów warmińskich, a pośród nich na herb Eneasza Sylwiusza Piccolomini późniejszego papieża Piusa II. Ta wiadomość elektryzuje wszystkich turystów. Papież z Lidzbarka? - tego się nie spodziewali.
Ale Lidzbark Warmiński kryje w sobie jeszcze wiele takich niespodzianek, bo bogata ponad 700 letnia historia wielokrotnie dała ku temu powody. Na początku XVIII wieku zamek okupowali Szwedzi, a Król Szwecji Karol XII w 1703 roku spędził tu zimę. Nazwa miasta figuruje również na Łuku Triumfalnym w Paryżu, ponieważ 10 czerwca 1807 pod Lidzbarkiem Warmińskim odbyła się największa bitwa napoleońska w Prusach Wschodnich, którą dowodził sam Cesarz. Świadkami bogatej lidzbarskiej historii są również inne wysokiej klasy zabytki, godne zobaczenia i poświęcenia im kilku cennych chwil czasu. Pośród nich wymienić należy XIV wieczną kolegiatę świętych apostołów Piotra i Pawła wraz z zabudowaniami klasztornymi i wikarówką, barokowy kościół podwyższenia Krzyża Św. Postawiony jako votum dziękczynne za kres epidemii dżumy przez Biskupa Załuskiego, czy Oranżerię Krasickiego tj. barokowo-klasycystyczny pawilon ogrodowy stanowiący niegdyś centralne miejsce wspaniałych ogrodów Biskupa Ignacego Krasickiego  Spacerując ulicami tego przebogatego w historie miasteczka napotykamy XIV wieczne masywne mury obronne, do których dawniej dobudowywano małe domki uboższych mieszkańców. Do dziś zachowały się dwa XVII wieczne domy. Wjazdu do miasta strzegły trzy bramy, do dziś zachowała się tylko jedna zwana Wysoką Bramą. Ta największa tego typu budowla na Warmii i Mazurach swoim wyglądem przypomina Bramę Holsztyńską w Lubece. Powstała w XV wieku i ku zaskoczeniu turystów stanowiła „tylko” bądź „aż” przedbramie połączone murowaną szyj¹ i bramą właściwą. Idąc w kierunku dawnego kościoła ewangelickiego, dzisiaj cerkiew, mijamy pierzeję wspaniale zachowanych kamienic o charakterze eklektycznym z przełomu XIX i XX wieku. Wspomniany Kościół Ewangelicki to najwybitniejszy przykład architektury protestanckiej na Warmii. Jego projekt powstał w Wyższej Deputacji Budowlanej w Berlinie i inspirowany był twórczością Karola Fryderyka Schinkla, który w owym czasie kierował placówką. Drewniany kościół w konstrukcji ryglowej stylem przypomina neoromańska bazylikę i jest z tego względu unikalnym obiektem na skalę europejską. To kolejna niespodzianka dla wytrwałych turystów.

Bogata historia to nie jedyny atrybut tego miasteczka. Wdzierająca się do jego centrum przyroda w postaci obszaru chronionego krajobrazu rzek Łyny i Symsarny sprzyja refleksyjnym spacerom, a dla bardziej aktywnych miłośników turystyki wodnej proponuje spływ szlakiem kajakowym na Łynie, czy na znajdujących się w okolicy Lidzbarka Warmińskiego trzech jeziorach. Odwiedzający miasto turyści nie będą się tu nudzić. Lidzbark kipi wydarzeniami kulturalnymi zwłaszcza latem. Na początku maja i czerwca odbywa się tu Ogólnopolski Festiwal Sera organizowany przez stowarzyszenie Slow Food, w czerwcu turyści mogą obejrzeć rekonstrukcje wspomnianej bitwy napoleońskiej, a w lipcu uczestniczyć w Festiwalu Kultury Myśliwskiej, czy Festiwalu Czekolady organizowanym na cześć Biskupa Ignacego Krasickiego, który miał wielką słabość do tego delikatesu. Przełom lipca i sierpnia to tydzień, który spędzimy z Międzynarodową Letnią Szkołą Muzyki Dawnej. Nastrojowe wieczory przy dźwiękach barokowej muzyki przenoszą nas kilkaset lat wstecz w czasy rezydujących tu biskupów. Sierpień to Dni Miasta, Dni Dziedzictwa Kulinarnego i sztandarowa, znana już w całej Polsce impreza kabaretowa „Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry”. Wszyscy znamy ja z telewizyjnych przekazów. Najlepsze w Polsce kabarety toczą bój o symboliczną „Złota Szpilkę”. Jak przystało na Biskupa I. Krasickiego znanego z licznych fraszek Lidzbark Warmiński tryska w tym czasie humorem, a ludzie bawią się do białego rana.